Na današnji dan / 17. juli

Utorak, 17. Jula, 2018.

0 3 minuta čitanja

Događaji na današnji dan

1453. – U bici kod Kastijona Francuzi su postigli odlučujuću pobedu nad Englezima, koja je dovela do okončanja Stogodišnjeg rata.

1762. – Ubijen je ruski car Petar III tri dana nakon što je oboren sa vlasti i zatvoren. Presto je preuzela njegova supruga Katarina Velika, koja je kasnije postala jedan od najčuvenijih ruskih vladara.

1890. – Sesil Roudz, po kojem je Rodezija dobila naziv, postao je premijer Kapske kolonije u Južnoj Africi.

1917. – Britanska kraljevska kuća promenila je svoje ime Saks-Koburg-Gota u Vindzor zbog antinemačkog raspoloženja u Britaniji tokom Prvog svetskog rata.

1936. – Pokušajem vojnog udara protiv republikanske vlade započeo španski građanski rat.

1945. – U Potsdamu je počela konferencija o posleratnoj budućnosti Evrope. Na skupu koji je okončan 2. 8. predstavnici zemalja pobednica u Drugom svetskom ratu. SSSR-a, SAD i Velike Britanije, Staljin, Truman i Čerčil, kojeg je 28. 7. zamenio novi šef britanske vlade Klement Atli, doneli su odluku o demilitarizaciji i denacifikaciji Nemačke i dogovorili su se o teritorijalnim promenama u istočnoj Evropi.

1968. – U Iraku je oborena vlada Abdula Arefa, a na vlast je došlo Baath partije. Predsednik republike, a kasnije i vlade postao je general Ahmed Hasan al-Bakr.

1969. – U Španiji, general Fransisko Franko imenovao je za svog naslednika princa Huana Karlosa, koji je preuzeo vođstvo države 22. novembra 1975, dva dana nakon diktatorove smrti.

1973. – U Avganistanu je proglašena republika nakon vojnog udara kojim je prekinuta četrdesetogodišnja vladavina kralja Mohameda Zahir Šaha. Predsednik je postao bivši premijer Sardar Muhamad Daud Kan.

1975. – Američki i sovjetski vasionski brodovi „Sojuz 19“ i „Apolo 18“ spojili su se u Zemljinoj orbiti. Komandanti letilica, Aleksej Leonov i Tom Staford, razmenili su čestitke, pri čemu je Rus govorio engleski a Amerikanac ruski.

1979. – Diktator Nikaragve Anastasio Somoza Debajle dao je ostavku i pobegao iz zemlje, a vlast je preuzeo levičarski sandinistički pokret Danijela Ortege Saavedre.

1981. – Više od 100 ljudi je poginulo, a 550 ranjeno kada su izraelski avioni bombardovali palestinska područja Bejruta.

1984. – Lansiran je sovjetski svemirski brod „Sojuz T12“, a član posade Svetlana Savickaja postala je prva žena koja je „prošetala“ svemirskim prostorom izvan letelice.

1994. – Brazil je na svetskom fudbalskom prvenstvu u SAD osvojio četvrtu šampionsku titulu.

1996. – Američki putnički avion „Boing 747“ na liniji Njujork-Pariz ekplodirao je iznad Atlantskog okeana, nakon što je poleteo sa aerodroma „Kenedi“. Poginulo je svih 230 putnika i članova posade.

1998. – Posmrtni ostaci ruskog cara Nikolaja II Romanova i članova njegove porodice, preneti iz Jekaterinburga 80 godina nakon ubistva, sahranjeni su u Sankt Peterburgu. Svečanoj ceremoniji prisustvovao je i predsednik Rusije Boris Jeljcin.

1998. – Džinovski talasi izazvani snažnim zemljotresom na dnu Pacifik odneli su šest sela na severozapadnoj obali Papue Nove Gvineje. Poginulo je oko 2.000 ljudi.

1998. – Na konferenciji UN u Rimu, predstavnici 120 zemalja usvojili su statut kojim je uspostavljan prvi stalni Međunarodni krivični sud za ratne zločine. SAD su odbile da se priključe tom sudu. Do marta 2003. sporazum je ratifikovalo 89 zemalja.

2000. – Bašar el-Asad postao je predsednik Sirije, obećavši prilikom inauguracije da će nastaviti nepopustljivu politiku prema Izraelu kakvu je vodio njegov otac Hafez el-Asad, koji je umro 10. juna.

2001. – Na osnovu odluke vlade SRJ, princ Aleksandar Karađorđević i članovi njegove porodice uselili su se u kraljevsku rezidenciju u Beogradu koja je jugoslovenskoj kraljevskoj porodici oduzeta posle Drugog svetskog rata.

2001. – Nakon završetka sukoba na Kosovu i prestanka vazdušnih napada NATO-a na SRJ, istražitelji Međunarodnog suda za ratne zločine iz Haga pronašli su, prema izjavi portparola tužilaštva suda Florens Artman, tokom 1999. i 2000. godine 876 grobnica na Kosovu i ekshumirali 4.392 žrtve od kojih je 2.099 identifikovano.

Rođeni na današnji dan

1714. – Rođen Alexander Gottlieb Baumgarten, njemački filozof.

1787. – Rođen Friedrich Krupp, njemački industrijalac.

1800. – Rođen Ivan Padovec, hrvatski gitarist i skladatelj

1884. – Rođen Boris Vladimirovič Asafjev, ruski skladatelj.

1920. – Rođen Juan Antonio Samaranch, španjolski sportski funkcionar (Predsjednik Internacionalnog olimpijskog komiteta).

1935. – Rođen Donald Saderland (engl. Donald Sutherland), kanadski glumac.

1939. – Rođena Milva, talijanska pjevačica i glumica.

1947. – Rođena Kamila, vojvotkinja od Kornvola (engl. Camilla, Duchess of Cornwall), supruga britanskog princa Charlesa.

1952. – Rođen Dejvid Haselhof (engl. David Hasselhoff), američki glumac.

1954. – Rođena Angela Dorotea Merkel (njem. Angela Dorothea Merkel), rođena kao Angela Dorotea Kazner (njem. Angela Dorothea Kasner), njemačka političarka i državnica.

1972. – Rođen Andy Whitfield, velški glumac.

1986. – Rođena Dragana Stanković, holandska fotografkinja.

Umrli na današnji dan

1588. – Umro Mimar Sinan, glavni Osmanlijski arhitekta u službi sultana Selima I, Sulejmana Veličanstvenog i Murata III.

1790. – Umro Adam Smith, škotski ekonomista i etičar.

1912. – Umro francuski matematičar, fizičar i filozof Žil Anri Poenkare (franc. Jules Henri Poincaré). Razvio je teoriju automorfnih funkcija i istraživao diferencijalne jednačine, a posebno su značajni njegovi radovi na području topologije i njegova interpretacija geometrije Lobačevskog. Objavio je oko 500 naučnih radova.

1918. – Ubijen Nikolaj II Romanov, zajedno sa članovima svoje porodice.

1928. – Umro srpski geolog i paleontolog Svetolik Radovanović, član Srpske kraljevske akademije, prvi ministar privrede u Srbiji (1904-05). Reformisao je srpsko rudarsko i šumarsko zakonodavstvo, a 1892. je sa geologom Jovanom Žujovićem osnovao Srpsko geološko društvo.

1941. – Umro August Cesarec, hrvatski književnik.

1946. – U Beogradu je pogubljen Dragoljub Draža Mihailović, general kraljevske jugoslovenske vojske i vođa četničkog pokreta u Drugom svetskom ratu.

1959. – Umrla Bili Holidej (engl. Billie Holiday), čuvena američka džez i bluz pjevačica.

1995. – Umro argentinski automobilski as Huan Manuel Fanđo, petostruki svetski šampion u „Formuli-1“.

2003. – Umrla u Americi „kraljica salse“, pevačica kubanskog porekla Selija Kruz.

2009. – Umro Walter Cronkite, američki novinar i TV-voditelj.