Magazin

Na današnji dan / 3. oktobar

Srijeda, 3. Oktobra, 2018.

0 4 minuta čitanja

Događaji na današnji dan

2333. p. n. e. – Prema legendi utemeljena Kraljevina Koreja.

382. – Okončan Gotski rat sklapanjem sporazuma o savezu između rimskog cara Teodosija I i Gota.

1789. – Predsjednik George Washington proglasio prvi Dan nezavisnosti.

1796. – Predvođeni vladikom Petrom I Petrovićem Njegošem Crnogorci na Krusima porazili višestruko brojnije snage skadarskog paše Mahmuta Bušatlije, koji je poginuo u toj bici.

1824. – Skupština Meksika usvojila Ustav prema kom je ta država postala nezavisna federativna republika pod nazivom Sjedinjene Države Meksika.

1866. – Mirovnim ugovorom u Beču, kojim je okončan sedmonedeljni rat Italije i Austrije, Italiji pripali oblast Veneto i grad Venecija.

1885. – Otvorena zgrada današnjeg HNK “Ivana pl. Zajca” u Rijeci.

1897. – Počela je nastava u novoosnovanoj hrvatskoj gimnaziji u Zadru, glavnom gradu carske pokrajine Dalmacije.

1906. – Na Radio-konferenciji u Berlinu SOS ustanovljen kao međunarodni signal za pomoć, umjesto do tada najčešće korišćenog CeKuDe (CQD). Konvecnija stupila na snagu u julu 1908.

1929. – Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca preimenovana je u Kraljevinu Jugoslaviju, a državna teritorija podijeljena na devet oblasti, banovina.

1932. – Irak poslije isteka britanskog mandata stekao nezavisnost i postao član Lige naroda.

1938. – Patentiran postupak inmpulsne kodne modulacije PCM.

1944. – Prva proleterska brigada oslobodila grad Ub u Zapadnoj Srbiji.

1952. – Velika Britanija na ostrvima Monte Belo pored sjeverozapadne obale Australije isprobala prvu atomsku bombu.

1968. – Predsjednik Perua Fernando Belaunde Teri oboren sa vlasti u vojnom udaru Nacionalne revolucionarne hunte koju je predvodio general Huan Velasko Alvarado. Po dolasku na vlast vojna hunta nacionalizovala petrolejske izvore i počela da sprovodi sveobuhvatnu agrarnu reformu.

1981. – Poslije sedam mjeseci irski nacionalisti u zatvoru Mejz u Belfastu obustavili protestni štrajk glađu protiv britanskih vlasti, tokom kog je umrlo 10 štrajkača.

1989. – U okružnom sudu u Prištini počelo suđenje Azemu Vlasiju i trinaestorici kosovskih Albanaca optuženih za kontrarevolucionarno djelovanje i organizovanje štrajka albanskih rudara u rudniku „Stari trg“.

1990. – Ujedinjenje Njemačke nakon pada Berlinskog zida.

1991. – Nakon isteka tromjesečnog moratorija na proglašenje nezavisnosti, sklopljenog uz posredovanje predstavnika Evropske zajednice na Brionima u julu 1991. godine, JNA proglašava djelomičnu mobilizaciju.

1995. – Predsjednik bivše jugoslavenske republike Makedonije Kiro Gligorov povrijeđen u atentatu eksplozijom automobila-bombe u centru Skopja, a njegov vozač i jedan slučajni prolaznik poginuli.

1997. – Japanski voz na magnetnim jastucima brzinom od 451 kilometar na čas oborio svjetski rekord na eksperimentalnoj željezničkoj dionici zapadno od Tokija.

1998. – Papa Ivan Pavao II. pohodio je Hrvatsku po drugi put i proglasio kardinala Alojzija Stepinca blaženim u Mariji Bistrici.

1999. – Osnovana grobarska navijačka grupa Južni Front.

1999. – U atentatu na Ibarskoj magistrali kod Lazarevca poginula četiri člana Srpskog pokreta obnove, tada jedne od najjačih opozicionih političkih stranaka u Srbiji. Predsjednik stranke Vuk Drašković koji je tom prilikom lakše povrijeđen, optužio je tadašnju vlast za ubistva i atentat na njega.

1999. – Prvi put poslije Drugog svjetskog rata na parlamentarnim izborima u Austriji nacionalistička Slobodarska partija Jerga Hajdera osvojila drugo mjesto po broju poslanika u Parlamentu i dobila mogućnost da učestvuje u formiranju Vlade.

2001. – Senat SAD odobrio sporazum o trgovinskoj saradnji s Vijetnamom, koji je Vijetnamu obezbjedio normalan trgovinski status i odnose sa SAD.

2010. – Patrijarh srpski Irinej ustoličen u Pećkoj patrijaršiji.

Rođeni na današnji dan

1784. – Rođen Johann Karl Ehrenfried Kegel, njemački agronom.

1824. – Rođen Ivan Nikitin, ruski pjesnik.

1837. – Rođen Filip Frano Nakić, hrvatski sveštenik i splitski biskup.

1858. – Rođena Eleonora Giulia Amelie Duse, italijanska glumica.

1889. – Rođen Carl von Ossietzky, njemački pacifist i nobelovac za mir 1936.

1895. – Rođen Sergej Aleksandrovič Jesenjin (rus. Сергéй Алексáндрович Есéнин), ruski pjesnik, pripadnik književnog pravca imažinizma.

1897. – Rođen Louis Aragon, francuski književnik.

1900. – Rođen Thomas Wolfe, američki književnik.

1902. – Rođen Jean Gremillon, francuski režiser.

1902. – Rođen Artur da Costa e Silva, brazilski političar i predsjednik.

1911. – Rođen Ljubiša Broćić, srpski fudbalski trener koji je trenirao 11 klubova (među kojima su najpoznatiji Crvena zvezda, Juventus, Barselona, PSV Ajndhoven) i 7 reprezentacija.

1925. – Rođen Gore Vidal, američki pisac.

1927. – Rođen Ranko Filjak, hrvatski pijanist.

1930. – Rođen Krsto Cviić, hrvatski novinar.

1937. – Rođen Edo Peročević, bosanskohercegovački glumac.

1938. – Rođena Tereza Kesovija, hrvatska pjevačica.

1939. – Rođen Velibor Vasović, srpski fudbaler i trener.

1952. – Rođen Josip Kuže, hrvatski fudbalski trener.

1954. – Rođen Al Sharpton, američki sveštenik i aktivist.

1954. – Rođen Branko Cikatić, hrvatski kikbokser.

1955. – Rođen Željko Samardžić, srpski pevač.

1964. – Rođen Klajv Oven, engleski glumac.

1969. – Rođena Gwen Stefani, američka pjevačica.

1973. – Rođen Ljubomir Vranješ, švedski rukometni reprezentativac i trener.

1973. – Rođena Lina Hidi (engl. Lena Headey), engleska glumica.

1978. – Rođen Jake Shears, američki pjevač (Scissor Sisters).

1978. – Rođen Klaudio Pizaro, peruanski fudbalski reprezentativac.

1980. – Rođen Ivan Turina, hrvatski fudbalski golman.

1981. – Rođen Zlatan Ibrahimović, bosanski fudbaler u Švedskoj.

1983. – Rođen Fred, brazilski fudbalski reprezentativac.

1986. – Rođen Džekson Martinez, kolumbijski fudbaler.

1988. – Rođen ASAP Rocky, reper.

Umrli na današnji dan

1226. – Umro Sveti Franjo Asiški, katolički svetac.

1704. – Umro Jean-Baptiste Denys, francuski ljekar, prvi izveo transfuziju krvi.

1796. – Poginuo Mahmud-paša Bušatlija, skadarski paša.

1826. – Umro Jens Immanuel Baggesen, danski književnik.

1887. – Umrla Ana Marija Marović, italijansko-hrvatska monahinja.

1929. – Umro Gustav Stresemann, njemački političar.

1976. – Umro Viktorija Spivi, američka pjevačica i tekstopisac.

1977. – Umro Velibor Gligorić, srpski književni i pozorišni kritičar i istoričar književnosti.

1987. – Umro Jean Anouilh, francuski književnik.

1988. – Umro Franz Josef Strauß, njemački političar.

1990. – Umro Josip Turčinović, hrvatski katolički sveštenik.

1998. – Umro Roddy McDowall, englesko-američki glumac.

1999. – Umro Akio Morita, japanski biznismen, tvorac Sony korporacije.

2016. – Umrla Ljupka Dimitrovska, hrvatsko-makedonska pjevačica zabavne muzike i šlagera na prostorima bivše Jugoslavije, tijekom 1970-ih i ranih 1980-ih godina.