Magazin

Na današnji dan / 12. oktobar

Petak, 12. Oktobra, 2018.

0 4 minuta čitanja

Praznici i spomendani na današnji dan

– Svjetski dan borbe protiv artritisa.

Događaji na današnji dan

539. p. n. e. – Kir Veliki osvaja Babilon.

1492. – Kristofor Kolumbo otkriva Ameriku i iskrcava se na ostrvo San Salvador u Bahamskom arhipelagu.

1518. – Njemački vjerski reformator Martin Luter, optužen za jeres, odbio je da se odrekne svojih teza pred papskim izaslanikom kardinalom Tomazom Kajetanom. Duboko pogođen trgovinom indulgencijama (papski oprost) Luter je 1517. na vrata crkve u Vitenbergu okačio svojih 95 teza o preuređenju katoličke crkve i pozvao na javnu raspravu. Taj događaj smatra se početkom reformacije.

1810. – Dan kada su se vjenčali bavarski princ Ludvig i saksonska princeza Tereza postao je događaj godine i vremenom se pretvorio u bavarske Oktobarske svečanosti piva i kobasica u Minhenu (Oktoberfest).

1811. – Paragvaj je proglasio nezavisnost od Španije i Argentine.

1822. – Brazil je stekao nezavisnost od Portugala.

1860. – Izdat Kanun za Leskovac.

1897. – U Beograd su iz Beča prenijeti posmrtni ostaci Vuka Stefanovića Karadžića, reformatora srpskog jezika, i sahranjeni u porti Saborne crkve.

1918. – Uz zvuke kompozicije „Marš na Drinu“ u oslobođeni Niš u Prvom svjetskom ratu umarširala je Drinska divizija srpske vojske.

1928. – U dječjoj bolnici u Masačusetsu prvi put su na pacijentu oboljelom od poliomielitisa primijenjena „gvozdena pluća“.

1934. – Jedanaesto godišnji Petar II Karađorđević proglašen je kraljem Jugoslavije, nakon što je 9. oktobra u atentatu u Marselju ubijen njegov otac kralj Aleksandar I.

1941. – U selu Zasavica kod Sremske Mitrovice, nacistički okupator je streljao 1057 Jevreja: 56 iz Šapca, 800 izbjeglica iz Austrije i 201 izbjeglicu iz Njemačke, Slovačke, Poljske i Rusije.

1942. – U bici na pacifičkom ostrvu Gvadalkanal Amerikanci su u Drugom svjetskom ratu porazili Japance i zaustavili njihovo nadiranje ka Australiji.

1943. – Tomislav II kralj NDH je potpisao abdikaciju.

1944. – Započela Beogradska operacija kojom je Beograd oslobođen od njemačkih okupatora.

1960. – Tokom debate o kolonijalizmu u Generalnoj skupštini UN, iznerviran što je veliki broj poslanika u Generalnoj skupštini spavalo, sovjetski lider Nikita Hruščov skinuo je cipelu i tresnuo njome o sto nekoliko puta.

1964. – U orbitu oko Zemlje lansiran je sovjetski vasionski brod „Vashod 1“, prva svemirska letjelica sa višečlanom posadom.

1968. – Predvođena pukovnikom Omarom Torihosom Ererom, Nacionalna garda Paname oborila je proameričkog predsjednika Arnulfa Arijasa Madrida.

1968. – Afrička država Ekvatorijalna Gvineja stekla je nezavisnost posle 190 godina španske kolonijalne uprave.

1984. – Tokom godišnje konferencije Konzervativne partije u hotelu „Grand“ u Brajtonu, u kojem je boravila Margaret Tačer, britanski premijer, eksplodirala je bomba koju su podmetnuli pripadnici irske terorističke organizacije IRA. Pet ljudi je poginulo, a 30 je ranjeno.

1992. – SR Crna Gora postala Republika Crna Gora i proklamovala ustav u kojem je kao službeni jezik označen srpski jezik ijekavskog izgovora.

1992. – U Kairu je poginulo više od 550 ljudi u zemljotresu čiji je epicentar bio blizu velikih piramida u Gizi.

1999. – Vojnim udarom vlast u Pakistanu preuzeo je general Pervez Mušaraf.

2001. – U požaru je izgorjela Saborna crkva u Nišu, jedna od najvrjednijih u Srbiji. Građena je od 1856. do 1872, a projekat je izradio najpoznatiji srpski arhitekta 19. vijeka Andrej Damjanović.

2001. – Nobelova nagrada za mir dodijeljena je Ujedinjenim nacijama i generalnom sekretaru Kofi Ananu.

2002. – 202 osobe su poginule, a više od 300 ih je ozlijeđeno u bombaškom napadu na dva noćna kluba na Baliju.

2004. – HBK donijela odluku o osnivanju Hrvatskog katoličkog univerziteta.

2011. – Evropska komisija preporučila da se Republici Srbiji odobri status kandidata za prijem u Evropsku uniju.

2014. – Dr Sanda Rašković Ivić izbrana za predsjednicu DSS-a.

Rođeni na današnji dan

1350. – Rođen Dimitrije Donski, vladar velike kneževine Moskve i ruski narodni junak zbog svoje pobjede nad Mongolima.

1537. – Rođen Edvard VI, engleski kralj.

1715. – Rođen Petar II, ruski car.

1798. – Rođen Pedro I. Brazilski, brazilski car.

1868. – Rođen August Horch, njemački inženjer i osnivač Audija.

1873. – Rođena Nadežda Petrović, srpska slikarica.

1875. – Rođen Alister Krouli, engleski okultista, mistik i astrolog.

1878. – Rođen Karl Bureš, austrijski političar.

1883. – Rođen Otto Heinrich Warburg, njemački ljekar, nobelovac.

1891. – Rođena Sveta Edith Stein, svetica rimokatoličke Crkve, suzaštitnica Europe, redovnica karmelićanka, doktorica nauka na području filozofije, žrtva nacističkih progona Jevreja.

1918. – Rođen Emil Cossetto, hrvatski kompozitor i dugogodišnji dirigent više pjevačkih zborova među kojima i Mješovitog zbora Radio Zagreba te ansambla Lado.

1918. – Rođen Jakov Altaras, hrvatsko – njemački radiolog svjetskog glasa.

1935. – Rođen Lučano Pavaroti (ital. Luciano Pavarotti), italijanski operski pjevač.

1938. – Rođen Milutin Popović Zahar je pravnik, kompozitor i violinista.

1939. – Rođen Franjo Gregurić, hrvatski političar.

1942. – Rođena Daliah Lavi, izraelska glumica i pjevačica.

1960. – Rođen Drago Krpina, hrvatski političar.

1962. – Rođen Branko Crvenkovski, makedonski političar i državnik.

1964. – Rođen Sam Brown, britanska pjevačica i tekstopisac.

1966. – Rođen Roberto Sensini, argentinski fudbaler.

1966. – Rođen Vim Jonk, holandski fudbaler.

1967. – Rođen Darko Pernjak, hrvatski književnik.

1968. – Rođen Peter Gencel, švedski rukometni reprezentativac.

1968. – Rođen Hju Majkl Džekman (engl. Hugh Michael Jackman), australijski filmski i televizijski glumac, pjevač, plesač i glumac u mjuziklima.

1975. – Rođena Merion Džons, američka atletičarka.

1977. – Rođen Bodi Miler, američki alpski skijaš.

1978. – Rođen Marko Jarić, srpski košarkaš.

1981. – Rođen Arben Avdija, bh. fudbaler.

1999. – Prema UN-u, u Sarajevu je rođen 6-milijarditi stanovnik Zemlje, Adnan Nevica.

Umrli na današnji dan

642. – Umro Papa Ivan IV, porijeklom iz Zadra.

1576. – Umro Maksimilijan II, njemačko-rimski car, ugarsko-hrvatski i češki kralj.

1777. – Umro Aleksandar Sumarokov, ruski pjesnik i dramaturg, tvorac klasičnog pozorišta u Rusiji.

1870. – Umro Robert Edward Lee, američki vojskovođa.

1909. – Umro Fransesk Ferer, katalonski slobodarski pedagog i osnivač pokreta modernih škola.

1915. – Umro Lazar Paču, ljekar i političar, ministar finansija.

1924. – Umro Anatol Frans (franc. Jacques Anatole François Thibault), francuski književnik, jedan od velikana francuske književnosti s kraja 19. i početka 20. vijeka, koji je za života dobio sve počasti kojima se jedan pisac može nadati. Bio je član Francuske akademije i dobitnik je Nobelove nagrade za književnost 1921. Poznata djela: “Zločin Silvestra Bonara”, “Pobuna anđela”, “Taida”, “Epikurov vrt”, “Ostrvo pingvina”.

1942. – Poginuo Aritomo Goto, vice-admiral japanske carske mornarice tokom Drugog svjetskog rata.

1969. – Umrla Sonja Heni, klizačica.

1990. – Umro Rifat Mahdžub, predsjednik egipatskog parlamenta.

1996. – Umro Rene Lakost, francuski teniser.

1999. – Umro Wilt Chamberlain, američki košarkaš.