Crni treći januar 1992. godine za Srbe
Treći januar 1942. godine ostaje zapisan crnim slovima u istoriji srpskog naroda – na taj dan nacističke vlasti donosile su uredbe koje su značile smrt i stradanja za mnoge Srbe.
U Norveškoj je na taj dan nacistička Njemačka osnovala 23 koncentraciona logora kroz koje je prošlo više od 4.500 Jugoslovena, mahom Srba.
Najozloglašeniji su bili Bejsfort, Botn, Erlandet, Falstad, Korgan, Osen, u koje su ljude najviše upućivali iz logora na Starom sajmištu u Beogradu.
Do aprila 1943. deportovano ih je 4.680, od kojih je više od 3.000 ubijeno.
Logoraše su pomagali norveški antifašisti, ostavljajući hranu i cigarete skrivene kraj puta kojim su odlazili na prisilni rad i organizujući bjekstvo u neutralnu Švedsku malobrojnima koji su uspjeli da pobjegnu iz logora.
Preživjelih 1.300 interniraca osnovalo je poslije rata druženje s prijateljima iz Norveške.
Trećeg januara 1942. hrvatski nacisti – ustaše na planini Papuk u zapadnoj Slavoniji popalile su i opljačkale srpska sela Gornje Vrhovce, Kantarovce, Kruševo, Šušnjare, Cicvare, Grđavicu, Bjelajce, a mnoge srpske civile žive bacale u vatru.
To je jedan od najtežih zločina nad Srbima u ustaškoj Nezavisnoj Državi Hrvatskoj.
Njemački komandant za Srbiju u Drugom svjetskom ratu objavio je naredbu kojom je, pod prijetnjom smrću, zabranjeno skrivanje Jevreja i čuvanje jevrejskih stvari, novca i vrijednosnih papira.
Mnogi Srbi su, ipak, rizikovali život i stotine Jevreja spasili od sigurne smrti.
Za kaznu, upućivani su u logore na Banjici, u Sajmište ili su transportovani u logore nacista širom Evrope.
